Nad Niemnem - omówienie

Bohaterami powieści są Korczyńscy, oraz Bohatyrowiczowie. W skład pierwszej z rodzin wchodzi Benedykt, Emilia będąca jego żoną, ich dzieci Witold i Leonia, którzy właśnie przyjechali w rodzinne strony na wakacje, Marta kuzynka Benedykta, Justyna Orzelska – siostrzenica Benedykta, jej ojciec, a także Teresa, przyjaciółka Emilii. Mieszkaja oni w swoim dworku. Bohatyrowiczowie są zubożałymi szlachcicami. Niegdyś obie rodziny wspierały się, wspólnie walcząc o nasz kraj, obecnie są skłócone. Jedyne co pozostało z dawnych czasów to wspólna mogiła Jerzego Bohatyrowicza, oraz Andrzeja Korczyńskiego. Obie rodziny dzieli przepaść, Benedykt dbający o interesy swojej rodziny, a także upór ciężko pracujących Bohatyrowiczów prowadzi do licznych konfliktów. Tymczasem Jan Bohatyrowicz i Justyna Orzelska bardzo przypadają sobie do gustu. Razem udają się na miejsce spoczynku Jana i Cecylii- założycieli osady. Także Witold przekonuje się do Bohatyrowiczów. Jest on typowym przykładnym pozytywistą. Widzi drzemiące możliwości w prostym ludzie, pomaga im wdrażać nowe pomysły mające usprawnić pracę na roli. Chce za wszelka cenę załagodzić spór. Ten jednak nie rozumie syna, czuje się wręcz zdradzony, nie dostrzega jego dobrych zamiarów. Justyna coraz bardziej kochajaca Jana, oświadcza Zygmuntowi pragnącemu, by dziewczyna została jego kochanką, iż nie ma u niej jakichkolwiek szans. Mężczyzna ten czuł się kosmopolitą, nie liczyła się dla niego ojczyzna, nie miał szacunku do swego ojca, który zginął w powstaniu. Bardzo rani tym swą matkę. Orzelska i Bohatyrowicz nad Niemnem wyznają sobie miłość. Poprzez ślub młodych następuje pojednanie dworku z zaściankiem.